Định nghĩa, quy định và phân loại chữ ký số trên thị trường

Chữ ký số là gì?

Chữ ký số thuộc sự điều chỉnh của Nghị định số 130/2018/NĐ-CP cũng như các Nghị định và Thông tư khác. Chữ ký số được định nghĩa là một tập hợp con của các chữ ký điện tử được hình thành bằng cách chuyển đổi một thông điệp dữ liệu với cách sử dụng mật mã không đối xứng.

Chữ ký số  chứa các thông tin như tên tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số, thông tin công ty bao gồm mã số thuế, tên công ty,… và các thông tin liên quan như số  chứng chỉ, chữ số, thời hạn  hiệu lực,  công key ... Bảo mật cao Với 2 cấp độ mã hóa: private key chỉ chủ sở hữu mới  biết và public key: chỉ cấp  quyền truy cập, chữ ký số giúp bảo mật thông tin tuyệt đối an toàn, hacker ít có cơ hội lấy cắp  thông tin. Tính xác thực rõ ràng Cá nhân hoặc công ty sử dụng chữ ký điện tử, Thông tin của bạn được lưu trữ  chi tiết và đầy đủ. Trong trường hợp có tranh chấp liên quan đến văn bản đã ký, cơ quan có thẩm quyền sử dụng thông tin từ cơ quan sử dụng chữ ký điện tử để làm rõ vấn đề.

Chữ ký số cá nhân và chữ ký số doanh nghiệp 

• Chữ ký số cá nhân: Chữ ký số cá nhân là một loại chữ ký điện tử có giá trị tương đương với chữ ký viết tay của mỗi người. Chữ ký số cá nhân được sử dụng nhằm mục đích xác minh danh tính của người ký trong các trường hợp: ký các văn bản, tài liệu điện tử như hợp đồng, thỏa thuận, hóa đơn ... 

• Tham gia  giao dịch trực tuyến: kê khai, thu thập bút toán cá nhân

• Sử dụng Internet banking, mobile banking, mua bán chứng khoán, giao dịch  trực tuyến ...

• Để  sử dụng chữ ký số cá nhân, người dùng phải đăng ký chứng thư số cá nhân với nhà cung cấp chữ ký số, chứng thư số cá nhân có tác dụng xác thực danh tính của người ký và có giá trị như chứng minh nhân dân / căn cước công dân. người  giải quyết các vấn đề của các giao dịch  cá nhân trên môi trường Internet. Nội dung thể hiện trong chữ ký số cá nhân bao gồm: Tên thể nhân Đối tượng, Số chứng thư của chữ này, Tên  công ty cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số đã cấp chứng thư số. 

• Chữ ký số công ty: Chữ ký số công ty là một thiết bị chứa  dữ liệu  và thông tin được mã hóa của một công ty và được sử dụng để chứng thực các tài liệu và văn bản số thay cho chữ ký của công ty đó. Các thông tin có trong chữ  ký số dành cho công ty bao gồm: Tên công ty bao gồm: số thuế, tên công ty… .số chứng thư số (số serial)Thời hạn  hiệu lực của chứng thư số, Tên tổ chức chứng thực chữ ký số (Ví dụ: VNPTCA), Chữ ký số của tổ chức chứng thực chữ ký số , Thời hạn và phạm vi sử dụng  chứng thư số, Hạn chế  trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số, Chữ ký

Đặc điểm của chữ ký số 

• Khả năng xác định nguồn gốc: Có thể xác thực danh tính người sở hữu chữ ký số thông qua chứng thư số của cá nhân, tổ chức, công ty bị hacker đánh cắp. 

• Tính toàn vẹn: Chữ ký điện tử đảm bảo tính toàn vẹn của văn bản/ tài liệu điện tử trong môi trường điện tử. Đảm bảo rằng chỉ  người nhận tài liệu/ văn bản được ký điện tử mới có thể mở văn bản/ tài liệu đó. 

Quy định về giá trị pháp lý của chữ ký số 

Nội dung tại Điều 8, Chương II Nghị định 130/2018/NĐ-CP quy định về giá trị pháp lý của chữ ký số như sau: 

• Trường hợp các văn bản cần có chữ ký theo yêu cầu của pháp luật: Nội dung/thông điệp trong văn bản được xem là có giá trị khi văn bản đó được ký bằng chữ ký số (với điều kiện chữ ký số đó đáp ứng các điều kiện đảm bảo an toàn theo Điều 9, Chương II Nghị định 130/2018/NĐ-CP) 

• Trường hợp các văn bản cần được đóng dấu cơ quan tổ chức theo yêu cầu của pháp luật: Nội dung/thông điệp trong văn bản được xem là có giá trị khi văn bản đó được ký bằng chữ ký số doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan (với điều kiện chữ ký số đó đáp ứng các điều kiện đảm bảo an toàn theo Điều 9, Chương II Nghị định 130/2018/NĐ-CP) 

• Chữ ký số và chứng thư số nước ngoài được cấp phép sử dụng tại Việt Nam: Có giá trị pháp lý và hiệu lực như chữ ký số do đơn vị cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng của Việt Nam cấp.

Ứng dụng của chữ ký số 

Chữ ký số có giá trị pháp lý tương đương như cho chữ ký tay của cá nhân hoặc con dấu của doanh nghiệp/tổ chức trong các giao dịch điện tử trực tuyến và thủ tục hành chính của doanh nghiệp như: 

Chữ ký số dùng cho cá nhân: 

• Mã hóa dữ liệu, bảo mật thông tin 

• Kê khai, quyết toán thuế TNCN 

• Giao dịch ngân hàng, tín dụng 

• Chứng khoán điện tử 

• Mua bán trực tuyến 

• Mua bán, thanh toán qua mạng 

• Ký hợp đồng lao động, hợp đồng kinh tế 

• Ký email, ký kết văn bản điện tử… 

Chữ ký số trong doanh nghiệp/tổ chức: 

• Kê khai thuế điện tử 

• Hóa đơn điện tử 

• Khai hồ sơ BHXH điện tử 

• Khai báo Thống kê điện tử 

• Nộp thuế điện tử 

• Dịch vụ công của Kho bạc Nhà nước 

• Hải quan điện tử 

• Giao dịch ngân hàng điện tử 

• Đăng ký doanh nghiệp 

• Mua bán, thanh toán qua mạng, thương mại điện tử B2B 

• Ký kết hợp đồng lao động, hợp đồng kinh tế, văn bản điện tử

• Chứng từ trong giao dịch nội bộ như: Phiếu tạm ứng, Phiếu thu, Phiếu chi, báo cáo quản trị… 

Chữ ký số cho cá nhân thuộc tổ chức: 

Giao dịch nghiệp vụ trong nội bộ tổ chức hoặc đại diện tổ chức thực hiện giao dịch với bên ngoài khi được ủy quyền: 

• Nghiệp vụ nội bộ: Ký xác nhận văn bản điện tử, email, login hệ thống bảo mật công ty; Ký chứng từ trong giao dịch nội bộ như: thanh toán tạm ứng, phiếu thu, phiếu chi… 

• Giao dịch được tổ chức ủy quyền: Giao dịch/ thanh toán thương mại điện tử, ký kết văn bản điện tử, ngân hàng điện tử…

Lợi ích của chữ ký số 

Tính cấp thiết của việc áp dụng chữ ký số không chỉ được thể hiện  qua các tính năng, công dụng của chữ ký số nêu trên, mà còn bằng những lợi ích thiết thực mà chữ ký số mang lại cho khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân: 

Giảm thời gian giao dịch, tiết kiệm thời gian và công sức 

Thay vì tốn thời gian, công sức  in tài liệu ra giấy, chờ  chuyển  phát tài liệu qua đầu số khẩn cấp, thường xuyên phải gặp  trực tiếp đối tác, phải đến  cơ quan nhà nước để hoàn thiện các thủ tục giấy tờ, ký  giao dịch bằng tay… thì nay. Chữ ký số đã giúp người dùng thoát khỏi tất cả những bất cập này. 

Chữ ký số giúp giảm thời gian giao dịch.

Từ kế toán, báo cáo kế toán, báo cáo quản trị… Người dùng  dễ dàng  ký và truyền chứng từ qua Internet mà không cần có mặt tại văn phòng hay gặp trực tiếp đối tác. Ngoài ra, với  chữ ký số từ xa, ngay cả trên thiết bị di động, người dùng có thể ký nhiều văn bản cùng một lúc, thiết lập luồng chữ ký, phân quyền xem và phân quyền ký  cho các phòng ban, cho đối tượng cụ thể ... Nhu cầu số hóa việc ký và lưu trữ hồ sơ, tài liệu của các tổ chức / công ty ngày càng tăng cao theo xu hướng công nghệ mới, do đó các công ty / tổ chức  không còn  tốn kém chi phí cho việc in ấn, giao nhận, quản lý và lưu trữ hợp đồng. và tài liệu giấy theo cách truyền thống Giờ đây mọi hoạt động ký  và lưu giữ các chứng từ, tài liệu, hợp đồng, báo cáo toán học,… đều được điện báo hóa. Số hóa nhanh  với chữ ký điện tử 

Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho thông tin

Chữ ký số sử dụng công nghệ mã hóa kỹ thuật cao  đảm bảo thông tin người dùng không bị lộ. Đồng thời bảo mật thông tin văn bản đã ký, hợp đồng  khi chỉ  người nhận mới có thể mở văn bản. Văn bản có chữ ký số mà không bị ảnh hưởng bởi bên thứ ba. 

Đảm bảo tính pháp lý trong giao dịch điện tử 

Do sử dụng công nghệ cao và bảo mật tuyệt đối nên chữ ký số trong giao dịch điện tử đóng vai trò vô cùng quan trọng quyết định tính pháp lý của văn bản điện tử, vì nó có khả năng để đảm bảo tính toàn vẹn của tài liệu điện tử và xác định người khởi tạo.Việc sử dụng chữ ký số trong các giao dịch điện tử được coi là cơ sở để khẳng định giá trị pháp lý của  văn bản điện tử, có giá trị tương đương với văn bản giấy, do đó chữ ký số được coi là phương thức, cách thức duy nhất để xác lập tính hợp pháp  của văn bản điện tử hiện nay. 

Loại bỏ rủi ro giả mạo chữ ký 

Trong khi chữ ký tay được làm giả với xác suất rất cao là (55,70%), thì việc giả mạo chữ ký điện tử gần như là không thể.Giúp xác định tính toàn vẹn và xuất xứ của tài liệu Một chữ ký điện tử cho phép xác định người ký trong khi đảm bảo tính toàn vẹn của tài liệu gốc. Không thể thay đổi văn bản, sửa đổi văn bản sau khi đã được ký điện tử. .Nếu một văn bản hoặc tài liệu được ký điện tử nhưng hiệu ứng chỉnh sửa dẫn đến dữ liệu không hợp lệ thì văn bản/ tài liệu đó không còn giá trị cho giao dịch.

Phân loại chữ ký số

Hiện nay, trên thị trường có 4 loại chữ ký số được sử dụng phổ biến nhất là chữ ký số USB token, chữ ký số thẻ thông minh, chữ ký số HSM và chữ ký số từ xa. 

Chữ ký kỹ thuật số USB Token 

Chữ ký điện tử USB token là loại chữ ký điện tử truyền thống và được sử dụng rộng rãi nhất. Chữ ký số ngày nay. Là loại chữ ký số yêu cầu sử dụng thiết bị phần cứng tích hợp: USB token (dùng để lưu trữ dữ liệu, thông tin mã hóa của các công ty, tổ chức, cá nhân). Khi bạn ký điện tử bằng chữ ký điện tử của mã thông báo USB, bạn cần kết nối thẻ USB với máy tính của mình để  ký tài liệu điện tử.Chữ ký số thẻ thông minh. 

Chữ ký số smartcard

Chữ ký số thẻ thông minh là loại chữ ký số nhúng mô phỏng đã được  một số nhà mạng nghiên cứu và phát triển, chữ ký số thẻ thông minh cho phép người dùng  ký số trên điện thoại di động một cách nhanh chóng và linh hoạt. hạn chế nếu tùy thuộc vào loại sim do nhà cung cấp lựa chọn và rủi ro nếu thuê bao nằm ngoài vùng phủ sóng.

Chữ ký số HSM

HSM (Viết tắt của  tiếng Anh: Hardware Security Module) là  thiết bị bảo mật  quản lý và bảo vệ các cặp khóa và chứng chỉ kỹ thuật số cho các ứng dụng  xử lý mật mã và xác thực mạnh, được tạo ra dưới dạng một thẻ PCI kết nối với máy tính hoặc  kết nối mạng độc lập. Chữ ký số HSM là chữ ký điện tử sử dụng công nghệ HSM để lưu trữ các cặp và sử dụng giao thức mạng để gửi và nhận. và xử lý lệnh ký. Về cơ bản, chữ ký số HSM cũng có nguyên tắc hoạt động và chức năng tương tự như mã thông báo USB.Tuy nhiên, khi mã thông báo USB  được sử dụng ngoại tuyến, chữ ký số HSM sẽ tăng cường khả năng của nó khi được sử dụng trực tuyến. Cụ thể, bằng cách sử dụng chữ ký số HSM, khách hàng  đăng ký và tạo  tài khoản như các trang mạng xã hội thông thường, sau đó thực hiện ký số trực tuyến qua mạng Internet. Nếu người dùng muốn sử dụng mã thông báo USB, họ phải kết nối trực tiếp với mã thông báo USB trong một cổng tương thích. Vì vậy,  dễ dàng nhận thấy rằng chữ ký số HSM có một trong những ưu điểm lớn nhất của nó, đó  là bạn không phải mang theo bên mình khi sử dụng như một USB token.HSM phù hợp với các tổ chức, công ty cần ký nhiều và nhanh (có thể ký tự động). Đối với mỗi công ty, chúng tôi chọn chữ ký mã thông báo USB kỹ thuật số hoặc chữ ký HSM kỹ thuật số. Mỗi loại chữ ký số  đều có những điểm mạnh khác nhau và phù hợp với bất kỳ loại hình kinh doanh nào.

Qua bài viết trên, FPT hy vọng bạn đã có thêm kiến thức về chữ ký số và các loại chữ ký số trên thị trường hiện nay.

Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ

19006625

Hotroca@fpt.com.vn

esign.fpt.com.vn